Unix nedir?

Unix nedir?  - " Linux ile Unix arasındaki farklar yazı dizisi I "

Unix Nedir?

Unix, çok kullanıcılı (multiuser) ve aynı anda birçok işi yapabilen (multitasking) bir işletim sistemidir. Daha çok program geliştiren kişiler için düşünülmüş bir sistemdir. Komut yorumlayıcı programlar (shell) aracılığı ile kullanıcı ve bilgisayar sisteminin iletişimi sağlanır. UNIX 1969 yılında Bell Laboratuarlarında doğmuş ve 80 li yıllar ile birlikte çok popüler bir işletim sistemi olmuştur. Özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. Bunda biraz da işletim sisteminin gelişmeye-geliştirilmeye açık olması çok önemli bir rol oynamıştır. Linus Torvalds ile birlikte 80 li yılların başında piyasada kodları ile dolaşmaya başlayan LINUX kişisel bilgisayarlarda kullanılmaya başlanmış ve kullanıcı sayısı gün geçtikçe artmıştır. Kendiliğinden ve çok değişik kaynaklar ve yollardan geliştirildiği için piyasada çok değişik UNIX vardır, mesela ULTRIX, AIX, System V, BSD, Digital UNIX, vb. Fakat bu farklı UNIXler kullanıcılar tarafından komut yorumlayıcı programlar (Shell) sayesinde bir zorluk çekmeden kullanılmaktadır.

Tarihçesi :

UNIX geçmişi 1969 kadar dayanır. Bell laboratuarlarında Ken Thompson, Dennis Ritchie ve arkadaşları PDP-7 adlı bir bilgisayar üzerinde daha sonra UNIX olarak anılacak bir çalışma başlatırlar. O günlerde UNIX den çok UNICS (UNiplexed Information and Computing System) adı kullanılmıştı. UNIX in gelişimi 1969-1979 yılları arasında daha çok Bell laboratuarlarında oldu. Bu ilk sürümler (version) DEC bilgisayar sistemlerinden PDP-11 (16 bit) ve daha sonra VAXen (32 bit) için geliştirildi. Sürüm n veya N.ci Sürüm olarak bilinen bu ilk örneklerinden bazıları:

• V1 (1971): İlk sürümdür, Assembler ile PDP-11/20 sistemi için yazılmıştı. Patent hazırlama bürosunda kelime işlemci olarak kullanılımıştı.
• V4 (1973): C programlama dili ile yeniden yazıldı. Bu ise bir devrim yarattı denilebilir, çünkü değişik sistemler için çok kolay bir şekilde yeniden yazılması veya bir parçasının değiştirilebilmesi mümkün oldu. Aslında C-programlama dili UNIX geliştirme çabası içinde iken ortaya çıktı ve daha sonra UNIX, C ile gelişimini sürdürdü. Bu ise ikilinin çok iyi bir uyum içinde varlıklarını sürdürmesine ve güçlenmelerine neden oldu.
• V6 (1975): Bell laboratuarları dışında UNIX geliştirilmeye başlandı ve bu daha sonra ortaya çıkacak olan farklı kaynaklardan UNIX gelişiminin başlangıcı oldu. 1.xBSD (PDP-11 için) bu sürümden geliştirilen örneklerden biridir
• V7 (1979): Birçok kişi için "son doğru-gerçek UNIX" olarak bilinen bir sürümdür. VAX sistemler için geliştirilmiştir. Bu sürümde sistem tarafından kullanılabilen komutlar: _exit, access, acct, alarm, brk, chdir, chmod, chown, chroot, close, creat, dup, dup2, exec*, exit, fork, fstat, ftime, getegid, geteuid, getgid, getpid, getuid, gtty, indir, ioctl, kill, link, lock, lseek, mknod, mount, mpxcall, nice, open, pause, phys, pipe, pkoff, pkon, profil, ptrace, read, sbrk, setgid, setuid, signal, stat, stime, stty, sync, tell, time, times, umask, umount, unlink, utime, wait, write.

Vn sürümleri Bell laboratuarlarındaki Bilgisayar Araştırma Grubu (Computer Research Group) tarafından gerçekleştirilmişti. Yine Bell laboratuarlarında Unix İşletim Sistemi Grubu geliştirilen UNIX üzerine kullanıcı bazında destek veriyordu. Bu grup tarafından da UNIX e önemli katkılar sağlanmıştır. Bell laboratuarlarındaki UNIX üzerine çalışmalar 80li yıllara kadar sürmüştür. System V olarak bilinen sürüm Bell laboratuarlarında keşfedildikten sonra Unix System Laboratuarları (USL) AT&T tarafından satın alınmıştır. 1993 yılı başlarında Novell şirketi USL yi satın almış ve 1993 sonlarına doğru da X/Open adı altında tescil ettirmiştir. 1993 den bu yana UNIX Novell şirketinin tescilli bir ürünü olarak piyasada varlığını sürdürmektedir. Fakat UNIX işletim sistemi Bell laboratuarları dışında da gelişimini çok farklı bir şekilde sürdürmüş ve bugun piyasada içinde X içeren birçok UNIX işletim sistemi oluşmuştur. Arkasına güçlü bilgisayar şirketlerini de alan UNIX ailesi içinde: IBM-AIX, SUN-Solaris, HP-UX, SGI-IRIX, SunOS, ve Linux vardır. UNIX işletim sisteminin üzerinde çalışacağı platformdan bağımsız bir şekilde geliştirilmiş olması ona çok önemli bir avantaj sağlamaktadır. Hangi platformda çalışacak ise o platform için yeniden derlenmesi (re-compile) yeterli olmaktadır. Bu sadece işletim sistemi için değil onun üzerinde çalışacak uygulamalar için de geçerlidir. Herhangi bir UNIX için geliştirilmiş bir uygulama bir diğer UNIX ve farklı bir platform için yeniden kolaylıkla derlenebilir.

("Unix tarihçesi bu adresten alıntıdır.)